عید شکر عید فطر، روز شکرگزاری از حق تعالی است که در ظلمت جسم، چراغ روشن فطرت را نهاد تا همیشه پرتوافشان باشد و حیات بخش. مقام معظم رهبری نیز دراین باره می فرماید: عید رمضان، در حقیقت عید شکر است؛ شکر به خاطر توفیق گذراندن دوران یک ماهه ضیافت الهی. شکر روزه داری. شکر توفیق عبادت و ذکر و خشوع و توسل به بارگاه کبریایی حضرت حق. حقیقتاً هم برای این شکر، انسان مؤمن باید عید بگیرد. عید فطر جشن تولد فطرت عید فطر، جشن تولد فطرت است؛ فطرتی که از غبارها و زنگارها پاک شده و اکنون در زیباترین شکل خود خودنمایی می کند. به خودم می اندیشم، من کجا و میهمانی خدا کجا. غبار جهل و سیاهی گناه، قلبم را آلوده کرده است و خریداری برای این قلب زنگار گرفته نمی یابم. به خدایم می اندیشم که سراسر لطف است و مهربان ترین مهربانان. غفار است و بنده نواز. مرا به میهمانی خودش دعوت می کند و قلبم را جلا می دهد. یادم می آورد فطرت توحیدی ام را، یادم می آورد مبارزه با شیطان درونی و بیرونی ام را. خودم، خدایم، جایگاهم را که فراموش کرده بودم، به یاد می آورم. اکنون که میهمانی تمام شده و عید فطر فرا رسیده، انگار از نو متولد می شوم و به روشنی می بینم که بازگشت به فطرتم را جشن گرفته ام. عید وحدت میزبانت دلت را نورانی و لطیف ساخته و زنجیرهای شیطانی را از دست و پایت گشوده است. اکنون زمان آن رسیده که با همه هم کیشانت که همچون تو پذیرایی شده اند، اجتماعی بزرگ و بس نیرومند بسازید؛ آن طور که تمام دشمنان را مرعوب خویش گردانید. مقام معظم رهبری در سخنرانی خود در خطبه های عید سعید فطر، مهم ترین معنا و مضمون این عید را اتحاد و وحدت و مستحکم شدن دل ها به واسطه ایمان به خدا دانستند و تأکید کردند: تنها راه موفقیت و پیشرفت امت اسلامی در عرصه های مختلف و تسلط بر سرنوشت خویش و مقابله با تهدیدهای مغرورانه مراکز قدرت جهانی، وحدت کلمه و پرهیز از اختلاف و تفرقه است. عید معنویت غرض از عید نه آن است که از باب جلال جامه ناز بپوشند به الطاف مزید ای خوش آن عید کز آن شاه و گدا خوش باشند که چنین عید سعید است و جز این نیست سعید مقام معظم رهبری در جایی، درباره سادگی در روز عید فطر، داستانی را از زمان امام علی(ع) نقل می کند و می فرماید: یکی از یاران آن حضرت می گوید روز عید فطر در خانه امیرمؤمنان بر او وارد شدم. در مقابل او، سفره ای گسترده و غذای بسیار متواضعانه ای در مقابل حضرت گذاشته شده بود. عرض کردم: یا امیرالمؤمنین! شما روز عید چنین غذای کم اهمیت و کم ارزشی می خورید؟ معمول این است که در روزهای عید، مردم بهترین غذاهای خود را می خورند؛ شما به این غذا اکتفا کردید؟ فرمود: امروز، روز عید است، اما برای کسانی که مورد مغفرت الهی قرار گرفته باشند؛ یعنی عید بودنِ امروز، به خوردن غذاهای رنگین و دل خوش کردن به شادی های کودکانه نیست. این عید واقعی است برای کسانی که بتوانند و توانسته باشند مغفرت الهی را برای خودشان تحصیل کنند.[