قطعه‌ی گمشده‌ای از پر پرواز کم است یازده بار شمردیم، یکی باز کم است این همه آب که جاری است نه اقیانوس است عرق شرم زمین است که سر

شب نیمه شعبان، شب بسیار مباركى است. از امام جعفر صادق علیه السلام روایت است كه از امام محمدباقر علیه‌السلام در مورد فضیلت شب نیمه شعبان سؤال شد؛ امام فرمود آن شب بعد از لیلة القدر افضل شب‌ها است. در آن شب خداوند به بندگان، فضل خود را عطا مى‌فرماید و ایشان را به منّ و كرم خویش مى‌آمرزد.پس سعى و كوشش كنید در تقرّب جستن به سوى خداى تعالى در شب نیمه شعبان، كه آن شبى است كه خدا قسم یاد فرموده به ذات مقدس خود كه سائلى را از درگاه خود تا زمانی كه مطلب گناهی را درخواست نکند؛ دست خالى برنگرداند.

براى شب نیمه شعبان چند عمل وارد شده است:

1- یکی از اعمال شب نیمه شعبان غسل است، كه باعث تخفیف گناهان مى‌شود.

 

2- احیاء این شب به نماز و دعا و استغفار. و در روایت است كه هر كس شب نیمه شعبان را احیا دارد؛ نمیرد دل او در روزى كه دل‌ها بمیرند.

 

3-یکی دیگر از اعمال شب نیمه شعبان، زیارت امام حسین علیه السلام است كه افضل اعمال شب نیمه شعبان است.و باعث آمرزش گناهان است و هر كس بخواهد با او مصافحه كند روح صد و بیست و چهار هزار پیغمبر زیارت كند آن حضرت را در این شب و اقلّ زیارت آن حضرت آن است كه به بامى برآید و به جانب راست و چپ نظر كند پس سر به جانب آسمان بلند كند و زیارت كند آن حضرت را به این كلمات:

 

"السّلام علیْك یا ابا عبْداللّه، السّلام علیْك و رحْمةاللّه و بركاته." و هر كس در هر كجا باشد در هر وقت كه آن حضرت را به این كیفیت زیارت كند امید است كه ثواب حجّ و عمره براى او نوشته شود .

 

4- خواندن دعایی كه شیخ و سیّد نقل كرده‌اند و به منزله زیارت امام زمان صلوات الله و سلامه علیْه است.

 

اللّهمّ بحقّ لیْلتنا (هذه) و موْلودها

خدایا به حق این شبى كه ما در آنیم و به حق آن كس كه در آن به دنیا آمده

 

و حجّتك و موْعودها الّتى قرنْت الى فضْلها فضْلاً فتمّتْ كلمتك

و حجتت و موعود آن كه همراه كردى به فضیلت این شب فضیلت دیگرى و بدین سبب تمام شد كلمه تو

صدْقاً و عدْلاً لا مبدّل لكلماتك ولا معقّب لایاتك نورك الْمتالّق

به راستى و عدالت تغییر دهنده‌اى براى كلمات تو نیست و پس زننده‌اى براى آیات تو نیست آن نور درخشانت

و ضیاّؤك الْمشْرق و الْعلم النّور فى طخْیاّء الدّیْجور الْغائب

و آن روشنى فروزانت و آن نشانه نورانى در شب تاریك ظلمانى آن پنهان

 

الْمسْتور جلّ موْلده و كرم محْتده والْملاّئكة شهّده واللّه ناصره

غایب از انظار كه ولادتش بزرگ و كریم الاصل بود و فرشتگان گواهان اویند و خدا یاور

 

و مؤیّده اذا آن میعاده والْملاّئكة امْد اده سیْف اللّه الّذى لا ینْبو

و كمك كار او است در آن هنگام كه وعده‌اش برسد و فرشتگان مددكارش باشند آن شمشیر برنده خدا كه كند نشود

 

و نوره الّذى لا یخْبو و ذوالْحلْم الّذى لا یصْبوا مدار الّدهْر

و نور او كه خاموش نگردد و بردبارى كه كار بى رویه انجام ندهد چرخ روزگار به خاطر او گردش كند

و نوامیس الْعصْر و ولاة الاْمْر والْمنزّل علیْهمْ ما یتنزّل فى لیْلة

و او و پدران معصومش نوامیس هر عصر و والیان امر خدایند در شب قدر آنچه نازل شود بر ایشان نازل گردد

 

الْقدْر و اصْحاب الْحشْر والنّشْر تراجمة وحْیه و ولاة امْره و نهْیه

و آنهایند صاحبان حشر و نشر و مفسران وحى خدا و سرپرستان امر و نهى او

 

اللّهمّ فصلّ على خاتمهْم و قآئمهم الْمسْتور عنْ عوالمهمْ

خدایا پس درود فرست بر خاتم ایشان و قائمشان كه در پس پرده است از عوالم آنها

 

اللّهمّ و ادْرك بنا اءیّامه وظهوره وقیامه واجْعلْنا منْ انْصاره واقْرنْ ثارنا

خدایا ما را به روزگار او و زمان ظهور و قیامش برسان و از جمله یارانش قرارمان ده و خونخواهى ما را

 

بثاره واكْتبْنا فى اعْوانه و خلصاّئه و احْینا فى دوْلته ناعمین

به خونخواهى او مقرون گردان و نام ما را در زمره یاران و مخصوصانش ثبت فرما و ما را در دولتش شادكام

 

و بصحْبته غانمین و بحقّه قآئمین و من السّوّء سالمین یا ارْحم الرّاحمین

و متنعم و به همنشینیش بهره‌مند و به گرفتن حقش پابرجا بدار و از بدی‌ها بر كنارمان كن اى مهربان‌ترین مهربانان

 

والْحمْدللّه ربّ الْعالمین و صلواته على سیّدنا محمّدٍ

و ستایش خاص خدا پروردگار جهانیان است و درودهاى او بر آقاى ما محمد

 

خاتم النّبیّین و الْمرْسلین و على اهْل بیْته الصّادقین و عتْرته

خاتم پیمبران و مرسلین و بر خاندان راستگو و عترت حقگویش باد

 

النّاطقین والْعنْ جمیع الظّالمین واحْكمْ بیْننا و بیْنهمْ یا احْكم الْحاكمین .

خاتم پیمبران و مرسلین و بر خاندان راستگو و عترت حقگویش باد

 

النّاطقین والْعنْ جمیع الظّالمین واحْكمْ بیْننا و بیْنهمْ یا احْكم الْحاكمین .

و از رحمت خود دور ساز تمام ستمكاران را و میان ما و ایشان داورى كن اى محكم‌ترین حكم كنندگان.

5- دعای تعلیم داده شده از حضرت صادق علیه السلام در شب نیمه شعبان .

 

اللّهمّ انْت الْحىّ الْقیّوم الْعلىّ الْعظیم الْخالق

خدایا تویى زنده پاینده والاى بزرگ آفریننده

 

الرّازق الْمحْیى الْممیت الْبدىّء

و روزى دهنده زنده كننده و میراننده آغاز كننده

 

الْبدیع لك الْجلال و لك الْفضْل و لك الْحمْد و لك الْمنّ و لك الْجود

و پدید آورنده، براى تو است بزرگى و از آن تو است فضیلت و ستایش و از آن تو است نعمت و جود

 

و لك الْكرم و لك الاْمْر و لك الْمجْد و لك الْشّكْر وحْدك لاشریك لك

و خاص تو است بزرگوارى و از تو است فرمان و شوكت و خاص تو است سپاسگزارى كه یگانه‌اى و شریكى برایت نیست

 

یا واحد یا احد یا صمد یا منْ لمْ یلدْ و لمْ یولدْ و لمْ یكنْ له

اى یگانه‌اى یكتا اى بى‌ نیاز اى كه فرزندى ندارد و فرزند كسى نباشد و نیست برایش

 

كفواً احدٌ صلّ على محمّدٍ و آل محمّدٍ واْغفرْ لى وارْحمْنى واكْفنى

همتایى هیچ كس. درود فرست بر محمد و آل محمد و بیامرز مرا و به من رحم كن و كفایت كن

 

ما اهمّنى واقْض دیْنى و وسّعْ علىّ فى رزْقى فانّك فى هذه اللّیْلة

از من آنچه فكر مرا به خود مشغول كرده و قرضم را ادا كن و در روزیم گشایش ده زیرا كه تو در این شب

 

كلّ امْرٍ حكیمٍ تفْرق و منْ تشاّء منْ خلْقك ترْزق فارْزقْنى و انْت

هر كار محكمى را از هم جدا كنى و هر یك از مخلوقات خود را بخواهى روزى دهى پس روزیم ده كه تو

 

خیْر الرّازقین فانّك قلْت و انْت خیْر الْقاّئلین النّاطقین واسْئلوا اللّه

بهترین روزى دهندگانى زیرا تو خود گفتى و تو بهترین گویندگان و ناطقان هستى كه فرمودى "از خدا بخواهید از فضل او"

 

منْ فضْله فمنْ فضْلك اسْئل و ایّاك قصدْت وابْن نبیّك اعْتمدْت و لك

پس من از فضل تو مى‌خواهم و تو را قصد كردم و به فرزند پیمبرت اعتماد كردم و به تو

 

رجوْت فارْحمْنى یا ارْحم الرّاحمین.

امیدوارم پس به من رحم كن اى مهربانترین مهربانان.

 

6- خوانده شود؛ دعایی که حضرت رسول صلى الله علیه و آله در این شب مى خواندند:

 

اللّهمّ اقْسمْ لنا منْ خشْیتك ما یحول بیْننا

خدایا بهره ما كن از ترس خود بدان اندازه كه حائل شود میان ما

 

و بیْن معْصیتك و منْ طاعتك ما تبلّغنا به رضْوانك و من الْیقین ما

و نافرمانیت و از اطاعت خویش بدان مقدار كه ما را به خشنودى و رضوان تو برساند و از یقین بدان

 

یهون علیْنا به مصیبات الدّنْیا اللّهمّ امْتعْنا باسْماعنا و ابْصارنا

حد كه به وسیله آن ناگواری‌هاى دنیا بر ما آسان گردد خدایا ما را به گوش‌هایمان و دیده‌هامان

 

و قوّتنا ما احْییْتنا واجْعلْه الْوارث منّا واجْعلْ ثارنا على منْ ظلمنا

و نیرویمان تا زنده‌ایم بهره‌مند ساز و آن را وارث ما گردان و خون ما را به گردن كسى انداز كه بر ما ستم كرده

 

وانْصرنا على منْ عادانا ولا تجْعلْ مصیبتنا فى دیننا ولا تجْعل

و یارى ده ما را بر كسى كه با ما دشمنى كند و مصیبت ما را در دینمان قرار مده و دنیا

 

الدّنْیا اكْبر همّنا ولا مبْلغ علْمنا ولا تسلّطْ علیْنا منْ لا یرْحمنا

را بزرگترین اندوه ما قرار مده و نیز آخرین حد دانش ما قرارش مده و مسلط مكن بر ما كسى را كه بر ما رحم نكند

 

برحْمتك یا ارْحم الرّاحمین.

به رحمتت اى مهربانترین مهربانان

 

و این دعاى جامع كاملى است و خواندن آن در اوقات دیگر نیز غنیمت است و از عوالى اللئالى نقل شده كه حضرت رسول صلّى اللّه علیه و اله همیشه این دعا را مى‌خواندند.

 

7- صلوات هر روز را كه در وقت زوال وارد شده خوانده شود.

 

8- دعاى كمیل را كه در شب نیمه شعبان وارد شده است، خوانده شود.

 

9- در نیمه شعبان هر یك از اذکار "سبْحان اللّه" ، "الْحمْدللّه" ، "اللّه اكْبر" و "لا اله الا اللّه" صد مرتبه گفته شود، تا خداوند تعالى گناهان گذشته او را بیامرزد و برآورد حاجت‌هاى دنیا و آخرت او را.

 

10- شیخ در مصباح از ابویحیى در ضمن خبرى در فضیلت شب نیمه شعبان روایت كرده كه از مولاى خودم حضرت صادق علیه السلام پرسیدم كه بهترین دعاها در این شب چیست؟ فرمود: پس از آن که بجا آوردى نماز عشا را، دو ركعت نماز اقامه کن که در ركعت اول حمد و سوره قلْ یا ایّها الْكافرون خوانده شود و در ركعت دوم حمد و سوره توحید خوانده شود. پس از سلام، تسبیحات حضرت زهرا سلام الله علیها گفته شود. پس از آن این دعا خوانده شود:

 

یا منْ الیْه ملْجاء الْعباد فى الْمهمّات و الیْه یفْزع الْخلْق فى الْملمّات

اى كه به سوى او است پناه بندگان در كارهاى اندوه خیز و به سوى او پناه برند خلایق در پیش آمدهاى ناگوار

 

یا عالم الْجهْر والْخفیّات و یا منْ لا تخْفى علیْه خواطر الاْوْهام

اى داناى آشكار و نهان و اى كه بر او پنهان نماند اندیشه‌هایى كه در دل‌ها افتد

 

و تصرّف الْخطرات یا ربّ الْخلایق والْبریّات یا منْ بیده ملكوت

و تصرف كردن آن خاطرات اى پروردگار خلایق و آفریدگان اى كه ملكوت

 

الاْرضین والسّموات انْت اللّه لا اله الاّ انْت امتّ الیْك بلا اله الاّ انْت

زمین‌ها و آسمان‌ها به دست او است تویى خدایى كه معبودى جز تو نیست به سویت توسل جویم به كلمه "لا اله الا انت"

 

فیا لا اله الاّ انْت اجْعلْنى فى هذه اللّیْلة ممّنْ نظرْت الیْه

پس اى خدایى كه معبودى جز تو نیست بگردان مرا در این شب از كسانى كه به سویش نگریسته و مورد

 

فرحمْته و سمعْت دعاّئه فاجبْته و علمْت اسْتقالته فاقلْته

رحم خویش قرارش داده و دعایش شنیده و اجابت كرده و پشیمانیش را دانسته پس او را پذیرفته‌اى

 

و تجاوزْت عنْ سالف خطیئته و عظیم جریرته فقد اسْتجرْت بك

و از خطاهاى گذشته‌اش و گناه بزرگش در گذشته‌اى پس من از گناهانم به تو پناهنده شده

 

منْ ذنوبى و لجاْت الیْك فى ستْر عیوبى اللّهمّ فجدْ علىّ بكرمك

و به تو ملتجى گشته‌ام در این كه عیوبم را بپوشانى خدایا پس جود كن بر من به كرم خود

 

و فضْلك واحْططْ خطایاى بحلْمك و عفْوك و تغمّدْنى فى هذه

و فضلت و بریز خطاهاى مرا به بردبارى و گذشت خویش و فراگیر مرا در این

 

اللّیْلة بسابغ كرامتك واجْعلْنى فیها منْ اوْلیاّئك الّذین اجْتبیْتهمْ

شب به فراوان كرمت و بگردان مرا در این شب از آن دوستانت كه آنان را براى طاعت خویش برگزیده

 

لطاعتك واخْترْتهمْ لعبادتك و جعلْتهمْ خالصتك و صفْوتك

و براى پرستشت انتخاب فرمودى و ایشان را جزء خاصان درگاه و برگزیدگانت قرار دادى

 

اللّهمّ اجْعلْنى ممّنْ سعد جدّه و توفّر من الْخیْرات حظّه واجْعلْنى ممّنْ

خدایا بدار مرا از آن كسانى كه كوشش به جایى رسیده و از نیكی‌ها بهره فراوان نصیبش گشته و مرا از کسانی قرار ده

 

سلم فنعم و فاز فغنم واكْفنى شرّ ما اسْلفْت واعْصمْنى من الاْزدیاد

كه تندرست شده و متنعم و رستگار و بهره‌مند گشته و كفایت كن مرا از شر آنچه كرده‌ام و نگاهم دار از افزودن

 

فى معْصیتك و حبّبْ الىّ طاعتك و ما یقرّبنى منْك و یزْلفنى عنْدك

در نافرمانیت و دوست گردان نزد من فرمانبرداریت را و آنچه مرا به تو نزدیك و مقرب درگاهت گرداند

 

سیّدى الیْك یلْجاء الْهارب و منْك یلْتمس الطّالب و على كرمك

آقاى من به سوى تو پناه آرد شخص گریز پاى و از تو عاجزانه طلب كند جوینده و بر كرم تو

 

یعوّل الْمسْتقیل التّائب ادّبْت عبادك بالتّكرّم و انْت اكْرم الاْكْرمین

تكیه كند شخص عذرخواه و توبه كننده ادب كردى بندگانت را به كرم ورزى به آنها و تو كریم‌ترین كریمانى

 

و امرْت بالْعفْو عبادك و انْت الْغفور الرّحیم اللّهمّ فلا تحْرمْنى

و تو خود به بندگانت دستور گذشت دادى و خود آمرزنده و مهربانى خدایا پس مرا از آنچه از

 

ما رجوْت منْ كرمك ولا تؤْیسْنى منْ سابغ نعمك ولا تخیّبْنى منْ

كرمت امید دارم محرومم مكن و از نعمت‌هاى ریزانت مایوسم مدار و از بهره‌هاى فراوانت كه در

 

جزیل قسمك فى هذه اللّیْلة لاهْل طاعتك واجْعلْنى فى جنّةٍ منْ

این شب براى فرمانبردارانت مقرر داشته‌اى بى بهره‌ام مساز و مرا در پناهگاه محكمى از آزار مخلوقات

 

شرار بریّتك ربّ انْ لمْ اكنْ منْ اهْل ذلك فانْت اهْل الْكرم والْعفْو

شرورت قرار ده پروردگارا اگر من چنین شایستگى ندارم ولى تو شایسته كرم و گذشت و

 

والْمغْفرة و جدْ علىّ بما انْت اهْله لا بما اسْتحقّه فقدْ حسن ظنّى

آمرزشى و فرو ریز بر من بدانچه تو شایسته آنى نه بدانچه من سزاوار آنم زیرا به راستى گمان من نیك است

 

بك و تحقّق رجاّئى لك و علقتْ نفْسى بكرمك فانْت ارْحم الرّاحمین و اكْرم الاْكْرمین

و امیدم درباره تو محكم شده و جانم به سر رشته كرم تو آویخته است پس تویى مهربان‌ترین مهربانان و كریم‌ترین كریمان

 

اللّهمّ واخْصصْنى منْ كرمك بجزیل

خدایا مرا مخصوص بدار از كرم خویش به بهره‌هاى فراوان

 

قسمك واعوذ بعفْوك منْ عقوبتك واغْفر لى الّذنْب الّذى یحْبس علىّ الْخلق

و تقسیم‌هاى شایانت و از كیفر تو به عفوت پناه مى‌برم و بیامرز برایم آن گناهى را كه عادت بد(مانند دروغ) را بر من حبس كند

 

و یضیّق علىّ الرّزْق حتّى اقوم بصالح رضاك و انْعم

و روزى را بر من تنگ سازد تا من به خشنودى شایسته تو اقدام كنم و به عطاى فراوانت

 

بجزیل عطاّئك واسْعد بسابغ نعْماّئك فقدْ لذْت بحرمك

متنعم گردم و به نعمت‌هاى بسیارت خوشبخت شوم زیرا من به آستان تو پناه آوردم

 

و تعرّضْت لكرمك واسْتعذْت بعفْوك منْ عقوبتك و بحلْمك منْ

و به كرم تو آویختم و به گذشت تو پناه جستم از ترس كیفرت و به بردباریت پناه جستم از

 

غضبك فجدْ بما سئلْتك وانلْ ما الْتمسْت منْك اسْئلك بك لابشىءٍ

خشمت پس به من عطا كن آنچه را از تو خواستم و به من برسان آنچه را از تو خواهش كردم تو را به خودت سوگند دهم چون چیزى

 

هو اعْظم منْك

از تو بزرگتر نیست.

پس به سجده مى روى و 20 مرتبه یا ربّ ، 7 مرتبه یا اللّه، 7 مرتبه لاحوْل ولا قوّة الاّ باللّه، 10 مرتبه ما شآء اللّه، 10 مرتبه لاقوّة الاّ باللّه، و 10 مرتبه صلوات مى فرستى بر پیغمبر و آل او علیهم السلام و حاجت خود را از خدا بخواه. سوگند به خدا كه اگر به سبب این عمل به عدد قطرات باران حاجت بخواهى هر آینه برساند به تو خداوند عزوجل آن حاجت‌ها را به كرم عمیم و فضْل جسیم خود.