شهادت حضرت فاطمه الزهرا ما گوشه نشینان غم فاطمه ایم محتاج عطا و کرم فاطمه ایم

حضرت زهرا (س) در نزد مسلمانان، برترین و والاترین مقام بانوی جهان در تمام قرون و اعصار را دارد، به طوریکه پیامبراکرم(ص)، حضرت زهرا را اولین و آخرین سرور زنان در تمام دنیا معرفی کرده است. حضرت زهرا(س) یکی از پنج عضو آل عبا است که نسل پیامبر(ص) را ایشان ادامه داند. در این بخش از دین و مذهب نمناک، به زندگی کوتاه مدت، اما بسیار بافضیلت حضرت زهرا(س) می پردازیم.

تولد حضرت فاطمه زهرا(س)

حضرت فاطمه الزهرا(س) در سال پنجم پس از بعثت و در روز ۲۰ جمادی الثانی در مکه به دنیا آمد.

انس بن مالک می گوید:

«از مادرم درباره شمایل حضرت فاطمه سؤال کردم، در جواب گفت:فاطمه مثل ماه در شب چهاردهم یا مثل آفتابی بود که تازه از زیر ابر خارج شده و یا تازه وارد آن می گردید، و رنگ پوستش سفید و روشن بود». (ابن شهر آشوب مازندرانی، مناقب آل أبی طالب(ع)، ج ‌۳، ص ۳۵۶)

پدر و مادر حضرت فاطمه زهرا (س)

نام پدر حضرت زهرا (س) محمد بن عبدالله (ص)، خاتم پیامبران الهی و برترین مخلوق خداوند است.

مادر حضرت زهرا (س) خدیجه دختر خویلد، از زنان بزرگ و شریف قریش و نخستین بانوی مسلمان در اسلام است که تمام ثروت خود را در راه اسلام صرف کرد.

نام و القاب حضرت زهرا(س)

نام مبارک او، فاطمه (ع) و القابی همچون زهرا، صدیقه، طاهره، مبارکه، بتول، راضیه و مرضیه ذکر شده است.

فاطمه، در لغت به معنی بریده شده و جدا شده است. بر اساس احادیث نبوی، علت این نامگذاری بدین جهت است که پیروان حضرت فاطمه (ع) به سبب او از آتش دوزخ بریده، جدا شده و برکنارند.

پیامبر اکرم (ص) می فرمایند:

«إنّی سمّیت ابنتی فاطمة لأنّ اللّه عزّ و جلّ فطمها و فطم من أحبّها من النّار». (عیون اخبار الرضا(ع)، ج ۲، ص ۴۶)

«من نام دخترم را فاطمه علیها السلام گذاشتم؛ زیرا خدای عزوجل فاطمه علیها السلام و هر کس که او را دوست دارد، از آتش دوزخ دور نگه داشته است».

زهرا به معنای درخشنده است.

صدّیقه به معنی کسی است که به جز راستی چیزی از او صادر نمی شود. طاهره به معنای پاک و پاکیزه، مبارکه به معنای با خیر و برکت، بتول به معنای بریده و دور از ناپاکی، راضیه به معنای راضی به قضا و قدر الهی و مرضیه یعنی مورد رضایت الهی.

کنیه های حضرت زهرا (س)

کنیه های حضرت زهرا (س) نیز عبارتند از: ام الحسین، ام الحسن، ام الائمه، ام ابیها و...

ام ابیها به معنای مادر پدر است. پیامبر اکرم (ص) دخترش را با این وصف می ستود؛ حضرت زهرا (س) پس از وفات خدیجه (س) غمخوار پدر و مایه آرامش ایشان بود.

رفتار حضرت زهرا (س) با پدر و مادر گرامی خود

حضرت فاطمه(س) در مکه به مدت ۸ سال در راه پیشرفت اسلام و حمایت از پدر در برابر آزار کفار و مشرکان و منافقان تلاش کرد. ایشان در دره شعب ابوطالب، در کنار پدر آزار و اذیت های شرکان را تحمل کرده و موجب تسلی خاطر پیامبر بودند.

حضرت زهرا (س) همیشه احترام بسیاری برای پیامبر(ص) قائل بودند، با اینکه روابط آنها سراسر محبت و صمیمیت بود اما مانع از احترام و توواضع ایشان نسبت به پیامبر(ص) نمی شد.

حضرت فاطمه(س) پدر را «یا رسول الله» خطاب می کرد.

امام حسین(ع) به نقل از مادر خود فرمود:

از آن روزی که این آیه بر پیامبر نازل شد، هیبت آن حضرت مانع آن شد که او را «پدر» خطاب کنم، از این رو می گفتم : «یا رسول الله!» چون پیامبر این برنامه را از من مشاهده کرد، فرمود:دخترم! این آیه درباره تو و اهل بیت تو نازل نشده است؛ زیرا تو از من هستی و من از تو می باشم، بلکه این آیه درباره اهل جفا و متکبران نازل شده که احترام مرا نگه نمی دارند. دخترم! تو مرا با همان کلمه «پدر» خطاب کن که برای آرامش قلب من، بهتر و به خشنودی خداوند، نزدیک تر است. (فاطمه زهرا شادمانی دل پیامبر، ص ۱۳۶)

جایگاه حضرت زهرا(س) در اسلام

حضرت فاطمه(س) جایگاه بسیاری رفیعی در اسلام دارد و به ویژگی های متعددی ممتاز است. 11 امام بزرگوار شیعه (ع) از نسل حضرت زهرا (س) هستند. سوره و آیاتی از قرآن کریم مانند سوره کوثر، سوره انسان، آیه تطهیر و آیه مودت در حق آن حضرت (س) و همسر و فرزندانش نازل گردیده است.

علاوه براین دوستی و دشمنی با ایشان، به منزله دوستی و دشمنی با پیامبر (ص) است.

پیامبر اکرم (ص) در روایتی فرمود:

تو سیّده و بانوی همه زنان جهان در طول تاریخ هستی. خود فاطمه زهرا سلام اللّه علیها سؤال می کند: «فکیف مریم»؛ چگونه مریم سیّده ی نساء است، که در قرآن هم تصریح شده است(سوره مبارکه آل عمران آیه ۴۲)؟

حضرت می فرمایند:مریم سیّده ی زنان زمان خود بود و تو سیّده ی زنان همه تاریخ هستی. (بحارالأنوار، علامه مجلسی ج ۳۷ ص ۶۹)

ویژگی های اخلاقی حضرت زهرا(س)

برخی از ویژگی های بارز اخلاقی و انسانی حضرت زهرا(س) که در منابع شیعه و سنی ذکر شده است بدین شرح می باشد:

پارسایی و قناعت به مال اندک و امکاناتی ناچیز، در عین امکان بهره مندی از بالاترین امکانات

انفاق و ایثار فراوان در اشیای مورد علاقه و نیاز خویش

عبادت خالصانه و نیایش به درگاه باری تعالی

تبلور حیا و عفت

الگوی کامل پوشش و حجاب اسلامی

علم و دانش گسترده

مبارزات سیاسی و اجتماعی ایشان - بعد از رحلت پیامبر(ص) در پاسداری از مقام ولایت حضرت علی(ع) (ابعاد شخصیت حضرت فاطمه زهرا(س)، ۱۲۵۶)

***ازدواج حضرت زهرا (س) با حضرت علی (ع)

یکی از مهمترین بخش های زندگی حضرت زهرا(س) ازدواج با حضرت علی(ع) بود. شماری از بزرگان قریش که زودتر از دیگران اسلام آورده بودند یا از قدرت مالی مناسبی برخوردار بودند به خواستگاری فاطمه(س) رفتند. (اربلی، کشف الغمة، ۱۴۰۵ ق، ج ۱، ص ۳۶۳)

پیامبر در پاسخ به درخواست آنان می فرمود:

«ازدواج فاطمه امری آسمانی است و نیازمند حکم الهی است.» (ابن سعد، الطبقات الکبری، ج ۸، ص ۱۹)

مسئله مهم در ازدواج این دو نفر، علاوه بر مهر و عطوفت، آرامش و تربیت؛ ایمان و تقوا و حفظ دین بود. قرار بود از محفل ساده و بی تکلف و بی ریای آنها، هر لحظه نوری به خواست و اذن خداوند به عرش بلند شود و عرش را نورانی کند.

خداوند در قرآن کریم می فرماید:

«فی بیوتٍ أذن اللّه أنْ ترْفع و یذْکر فیها اسْمه»؛ [این نور] در خانه هایی است که خدا اذن داده [شأن و منزلت و قدر و عظمت آنها] رفعت یابند و نامش در آنها ذکر شود. (سوره نور، آیه ۳۶)

میزان مهریه حضرت زهرا(س)

مهر حضرت فاطمه زهرا (س) بهایی بود که حضرت علی(ع) با فروختن زره خود پرداخت کرد.

فرزندان حضرت زهرا(س)

ثمره این ازدواج مبارک، پنج فرزند به نام های حسن، حسین، زینب، ام کلثوم و محسن (که در جریان وقایع پس از وفات پیامبر (ص) سقط شد)، بود.

همسرداری حضرت زهرا (س)

همسرداری زن به اندازه ای دارای اهمیت است که حضرت علی (ع) می فرماید:

جهاد زن، خوب شوهرداری کردن است. (کافی، ج ۵، ص ۹)

حضرت زهرا (س) با آن همه فضیلت، همسری نیکو و مطیع برای امیر مؤمنان علی(ع) بود.

امام صادق(ع) می فرماید:

«... علی(ع) آب و هیزم می آورد و حضرت فاطمه آرد می کرد و خمیر می ساخت و نان می پخت و لباس ها را وصله می زد، و آن بانوی گرامی از زیباترین مردم بود و گونه های مطهرش از زیبایی مثل گل بود. درود خدا بر او و پدر و فرزندانش باد.» (کلینی، روضه الکافی، ص ۱۶۵)

حضرت زهرا (س) هیچ گاه حتی اموری را که احتمال می داد علی (ع) قادر به تدارک آنها نباشد، از او طلب نمی نمود.

امیرالمؤمنین علی(ع) می فرماید:

«به خدا سوگند(در سراسر زندگی مشترک با فاطمه(س) تا آنگاه که خدای عزیز و جلیل او را قبض روح فرمود هرگز او را خشمگین نساختم و بر هیچ کاری او را اکراه و اجبار نکردم، و او نیز مرا هرگز خشمگین نساخت و نافرمانی من نکرد؛ هر وقت به او نگاه می کردم رنج ها و اندوه هایم برطرف می شد.» (بحارالانوار، ج ۴۳، ص ۱۳۴، کشف الغمه، ج ۱، ص ۴۹۲)

یکی از نمونه های اطاعت پذیری ایشان از همسر خویش که در تاریخ نقل گردیده است به ماجرای عیادت خلفای اول و دوم از ایشان در ایام بستری بودنشان مربوط می گردد که حضرت علی(ع) از حضرت زهرا(س) سوال کردند، آیا آن ها را به حضور می پذیری؟

حضرت زهرا(س) در پاسخ فرمودند:

«الْبیْت بیْتک و الْحرّة زوْجتک افْعلْ ما تشاء»؛ خانه خانه توست و من همسر تو هستم. هر آنچه که خودت می دانی انجام بده. (نهج الحیـا، ص ۲۱)

پیامبر هنگام تهیه جهیزیه حضرت زهرا (س) دستور داد تا مقداری عطر نیز تهیه شود و حضرت زهرا (س) نیز در داخل خانه دائماً معطر بودند.......