در فرهنگ اسلامی و در معارف عرفانی، عدد چهل (اربعین) جایگاه خاصی دارد. چله نشینی برای رفع حاجت یا رسیدن به مقامات سلوک و عرفان معروف است. حفظ کردن چهل حدیث، اخلاص چهل صباح، کمال عقل در چهل سالگی، دعا برای چهل مؤ من، چهل شب چهارشنبه و. .. بسیاری از این نمونه‌ها است. در فرهنگ عاشورا، اربعین به چهلمین روز شهادت حسین بن علی علیهما السلام گفته می‌شود که مصادف با روز بیستم ماه صفر است. به مناسبت اربعین حسینی میلیون‌ها نفر از عاشقان اباعبدالله الحسین (ع) از روزها قبل و حتی ماه‌ها قبل با پای پیاده به سمت کربلا حرکت می‌کنند و روز اربعین خود را به این شهر می‌رسانند در این روز، شیعیان، عظیمترین مراسم سوگواری را در کشورها و شهرهای مختلف به یاد عاشورای حسینی برپا می‌کنند. «شیخ طوسی» از «صفوان جمّال» روایت می کند که گفت:مولایم امام صادق(علیه السلام) در ارتباط با زیارت اربعین به من فرمود:هنگامی که روز، بالا آمد خطاب به امام حسین(علیه السلام) می گویی: السّلام علی ولیّ الله و حبیبه، السّلام علی خلیل الله و نجیبه، سلام بر ولی خدا و دوست او سلام بر خلیل خدا و بنده نجیب او السّلام علی صفیّ الله وابْن صفیّه، السّلام علی الْحسیْن الْمظْلوم الشّهید، سلام بر بنده برگزیده خدا و فرزند برگزیده اش سلام بر حسین مظلوم و شهید السّلام علی اسیر الْکربات، وقتیل الْعبرات، سلام بر آن بزرگواری که به گرفتاری ها اسیر بود و کشته اشک روان گردید اللّهمّ انّی اشْهد انّه ولیّک، وابْن ولیّک، وصفیّک وابْن صفیّک ، خدایا من براستی گواهی دهم که آن حضرت ولیّ (و نماینده) تو و فرزند ولیّ تو بود و برگزیده ات و فرزند برگزیده ات بود الْفآئز بکرامتک، اکْرمْته بالشّهادة، و حبوْته بالسّعادة، واجْتبیْته بطیب الْولادة، که کامیاب شد به بزرگداشت تو، گرامیش کردی بوسیله شهادت و مخصوصش داشتی به سعادت و برگزیدی او را به پاکزادی وجعلْته سیّداً من السّادة، وقآئداً من الْقادة، وذآئداً منْ الْذادة، و قرارش دادی یکی از آقایان (بزرگ) و از رهروان پیشرو و یکی از کسانی که از حق دفاع کردند واعْطیْته مواریث الاْنْبیآء، وجعلْته حجّةً علی خلْقک من الأْوْصیآء، و میراث های پیمبران را به او دادی و از اوصیایی که حجّت تو بر خلقت هستند قرارش دادی فاعْذر فی الدّعآء ومنح النّصْح، وبذل مهْجته فیک لیسْتنْقذ عبادک من الْجهالة، وحیْرة الضّلالة، او نیز در دعوت مردم جای عذر و بهانه ای (برای کسی) نگذارد و بی دریغ خیرخواهی کرد و جان خود را در راه تو داد تا برهاند بندگانت را از جهالت و نادانی و سرگردانی گمراهی وقدْ توازر علیْه منْ غرّتْه الدّنْیا، وباع حظّه بالاْرْذل الأْدْنی، وشری آخرته بالثّمن الاْوْکس، و چنان شد که همدست شدند علیه آن حضرت کسانی که دنیا فریبشان داد و فروختند بهره (سعادت خود را) به بهای پست ناچیزی و بداد آخرتش را در مقابل بهایی بی مقدار وتغطْرس وتردّی فی هواه، واسْخطک واسْخط نبیّک، و بزرگی کردند و خود را در چاه هوا و هوس سرنگون کردند، و تو و پیامبرت را به خشم آوردند واطاع منْ عبادک اهْل الشّقاق والنّفاق، وحملة الاْوْزار الْمسْتوْجبین النّار، و پیروی کردند از میان بندگانت آنانی را که اهل دو دستگی و نفاق بودند و کسانی را که بارهای سنگین گناه بدوش می کشیدند و بدین جهت مستوجب دوزخ گشته بودند فجاهدهمْ فیک صابراً محْتسباً، حتّی سفک فی طاعتک دمه، واسْتبیح حریمه، آن حضرت (که چنان دید) با شکیبایی و پاداش جویی با آنها جهاد کرد تا خونش در راه پیروی تو ریخت و حریم مقدّسش شکسته شد اللّهمّ فالْعنْهمْ لعْناً وبیلاً، وعذّبْهمْ عذاباً الیماً، خدایا آنان را لعنت کن به لعنتی وبال دار و عذابشان کن به عذابی دردناک السّلام علیْک یابْن رسول الله، السّلام علیْک یابْن سیّد الاْوْصیآء، سلام بر تو ای فرزند رسول خدا سلام بر تو ای فرزند آقای اوصیا اشْهد انّک امین الله وابْن امینه، عشْت سعیداً، ومضیْت حمیداً، ومتّ فقیداً مظْلوماً شهیداً، گواهی دهم که براستی تو امانت دار خدا و فرزند امانت دار اویی سعادتمند زیستی و ستوده از دنیا رفتی و گم گشته و ستمدیده و شهید درگذشتی واشْهد انّ الله منْجزٌ ما وعدک، ومهْلکٌ منْ خذلک، ومعذّبٌ منْ قتلک، و نیز گواهی دهم که خدا براستی وفا کند بدان وعده ای که به تو داده و به هلاکت رساند هرکه را که دست از یاریت برداشت و عذاب کند کسی که تو را کشت واشْهد انّک وفیْت بعهْد الله، وجاهدْت فی سبیله حتّی اتیک الْیقین، و گواهم دهم که تو بخوبی وفا کردی به عهد خدا و جهاد کردی در راه او تا مرگت فرا رسید فلعن الله منْ قتلک، ولعن الله منْ ظلمک، ولعن الله امّةً سمعتْ بذلک فرضیتْ به، خدا لعنت کند کسی که تو را کشت و خدا لعنت کند کسی که به تو ستم کرد و خدا لعنت کند مردمی که شنیدند جریان کشتن و ستم تو را و بدان راضی بودند اللّهمّ انّی اشْهدک انّی ولیٌّ لمنْ والاه، وعدوٌّ لمنْ عاداه، بابی انْت وامّی یابْن رسول الله، خدایا من تو را گواه می گیرم که من دوست دارم هر که او را دوست دارد و دشمنم با هر که او را دشمن دارد پدرم و مادرم بفدایت ای فرزند رسول خدا اشْهد انّک کنْت نوراً فی الاْصْلاب الشّامخة، والاْرْحام الْمطهّرة، گواهی دهم که تو براستی نوری بودی در پشت پدرانی بلند مرتبه و رحم هایی پاکیزه لمْ تنجّسْک الْجاهلیّة بانْجاسها، ولمْ تلْبسْک الْمدْلهمّات منْ ثیابها، که آلوده ات نکرد اوضاع زمان جاهلیّت به آلودگی هایش و دربرت نکرد از لباس های چرکینش واشْهد انّک منْ دعآئم الدّین، وارْکان الْمسْلمین، ومعْقل الْمؤْمنین، و گواهی دهم که براستی تو از پایه های دین و ستون های محکم مسلمانان و پناهگاه مردمان با ایمان هستی واشْهد انّک الاْمام الْبرّ التّقیّ الرّضیّ الزّکیّ، الْهادی الْمهْدیّ، و گواهی دهم که تو براستی پیشوای نیکوکار با تقوا و پسندیده و پاکیزه و راهنمای راه یافته ای واشْهد انّ الاْئمّة منْ ولْدک کلمة التّقْوی، واعْلام الْهدی، والْعرْوة الْوثْقی، والْحجّة علی اهْل الدّنْیا، و گواهی دهم که همانا امامان از فرزندانت روح و حقیقت تقوا و نشانه های هدایت و رشته های محکم (حق و فضیلت) و حجت هایی بر مردم دنیا هستند واشْهد انّی بکمْ مؤْمنٌ، وبایابکمْ موقنٌ، بشرایع دینی وخواتیم عملی، و گواهی دهم که من به شما ایمان دارم و به بازگشتتان یقین دارم با قوانین دینم و عواقب کردارم وقلْبی لقلْبکمْ سلْمٌ، وامْری لامْرکمْ متّبعٌ، ونصْرتی لکمْ معدّةٌ، حتّی یاْذن الله لکمْ، فمعکمْ معکمْ لامع عدوّکمْ، و دلم تسلیم دل شماست و کارم پیرو کار شماست و یاریم برایتان آماده است تا آن که خدا در ظهورتان اجازه دهد پس با شمایم نه با دشمنان شما صلوات الله علیْکمْ، وعلی ارْواحکمْ واجْسادکمْ، وشاهدکمْ وغآئبکمْ، وظاهرکمْ وباطنکمْ، آمین ربّ الْعالمین. درودهای خدا بر شما و بر روانهای شما و پیکرهایتان و حاضرتان و غایبتان و آشکارتان و نهانتان آمین ای پروردگار جهانیان. آنگاه دو رکعت نماز می خوانی و دعا می کنی به آنچه خواهی.