پدر و مادر امام محمد باقر(ع) پدر بزرگوار امام محمد باقر(عليه السلام) حضرت امام زين العابدين (عليه السلام)، و مادر مكرمه آن حضرت دختر امام مجتبى(عليه السلام) به نام «ام عبدالله» و از اين جهت آن حضرت از پدر و مادر منتسب به خاندان گرامى رسول اكرم(صلى الله عليه وآله) بودند. علم امام محمد باقر (ع) امام باقر علیه السلام چون در اواخر دوران حکومت بنی‌ امیه به‌سر می‌برد، از ضعف قدرت حاکمه استفاده نمود و در نشر معارف اسلامی، تلاش گسترده‌ای کرد و با مخالفین و صاحبان عقاید مختلف، مناظرات مفصّلی داشت و به سؤالات شیعیان و مخالفین پاسخ داد. لذا از آن امام در تمام مسائل فقهی و اجتماعی و حکومتی روایات فراوانی نقل شده است، به‌طوری‌که تقریباً هیچ کتاب روایی نیست مگر این که از امام باقر علیه السلام در موارد مختلف روایتی ذکر شده است. امام باقر علیه السلام با صحابی بزرگ رسول خدا، جابر بن عبدالله انصاری روابط صمیمانه‌ای داشت و برای او احترام خاصی قائل بود. برای آن امام، غیر از جابر، اصحاب و راویان زیادی نام می‌برند که در بین آنها جابر بن یزید جعفی و محمّد بن مسلم و زراره و حمران، بسیار معروفند. شاعر معروف امام نیز کمیت نام دارد. دو حديث از امام باقر(ع) 1. آن حضرت از پدرانش از رسول خدا(ص) روايت كرد كه آن حضرت فرمود : سخت ترين كارها سه چيز است. اوّل: مواسات برادران دينى در مال، دوّم: آنكه در برخورد با مردم جانب انصاف را داشته باشى، سوم: ياد خداوند در هر حال. 2. حسن بن صالح مى گويد: از امام محمّد باقر(ع) شنيدم كه فرمود: آميخته نشده است چيزى به چيز ديگر كه بهتر از آميخته شدن حلم و بردبارى به علم و دانش باشد. پیامبر اکرم (ص) درباره فضلیت ماه رجب فرمودند: ماه رجب ماه بزرگ خداست و ماهى که حرمت و فضیلت به آن نمى‏رسد و جنگیدن با کافران در این ماه حرام است و رجب ماه خداست و شعبان ماه من است و ماه رمضان ماه امت من است. کسى که یک روز از ماه رجب را روزه بگیرد، موجب خشنودى خدای بزرگ می‌شود و غضب الهى از او دور می‌شود و درى از درهاى جهنم بر روى او بسته شود. برای این ماه خدا اعمال مختلفی ذکر شده است که در ادامه به برخی از آن‌ها اشاره می‌شود: *اعمال شب اول ماه رجب ـ. از رسول خدا (ص) نقل شده است که به هنگام رؤیت هلال ماه رجب، این دعا را مى‌خواند: «اللّهمّ اهلّه علیْنا بالاْمْن والاْیمان والسّلامة والاْسْلام ربّى وربّک الله عزّوجلّ» و همچنین از آن حضرت نقل شده است که وقتى هلال ماه رجب را مى‌دید، مى‌فرمود: «اللّهمّ بارکْ لنا فى رجب وشعْبان، وبلّغْنا شهْر رمضان، واعنّا على الصّیام والْقیام، وحفْظ اللّسان، وغضّ الْبصر، ولا تجْعلْ حظّنا منْه الْجوع والْعطش». ـ. غسل کردن: سید بن طاووس مى‌گوید: در کتب «عبادات» روایتى از رسول خدا (ص) یافتم که آن حضرت فرمود: هر کس ماه رجب را درک کند و در اول، وسط و آخر آن، غسل کند همانند روزى که از مادر متولد شده، از گناهان خارج شود (و پاک شود). ـ. زیارت امام حسین (ع) در این شب فضیلت بسیار دارد. ـ. بعد از نماز مغرب، ۲۰ رکعت نماز بخواند (هر دو رکعت به یک سلام) و در هر رکعت یک بار سوره «حمد» و یک بار سوره «توحید» بخواند، رسول خدا (ص) در پاداش این عمل فرمود: هر کس چنین کند، به خدا سوگند خودش، خانواده‌اش، مالش و فرزندانش محفوظ بمانند و از عذاب قبر پناه داده شود... و در قیامت به سرعت از صراط بگذرد. ـ. بعد از نماز عشا، دو رکعت نماز به جا آورد، در رکعت اول «حمد» و «الم نشرح» را یک مرتبه و سوره «توحید» را سه مرتبه بخواند و در رکعت دوم، سوره‌هاى «حمد»، «الم نشرح»، «توحید» و «معوّذتین» (سوره‌هاى ناس و فلق) را یک بار بخواند و پس از سلام ۳۰ مرتبه بگوید: «لا اله الاّ الله» و ۳۰ مرتبه «صلوات» بفرستد، رسول اکرم (ص) فرمود: کسى که این عمل را انجام دهد، خداوند گناهانش را مى‌آمرزد و از گناه پاک مى‌شود. ـ. ۳۰ رکعت نماز بخواند، (هر دو رکعت به یک سلام) در هر رکعت یک مرتبه «حمد» و یک مرتبه «کافرون» و سه مرتبه «توحید» را بخواند. در روایتى رسول خدا (ص) فرمود: هر مرد و زن مؤمنى چنین کند، خداوند تمام گناهان کوچک و بزرگ وى را مى‌آمرزد و تا سال بعد، خداوند نامش را در فهرست «نمازگزاران» مى‌نویسد و از نفاق پاک مى‌شود.....